مشاور تغذیه بهداشت و درمان صنعت نفت فارس، اعلام کرد: کبد یک عضو حیاتی و بسیار فعال بدن است و بر خلاف تصور عموم کبد چرب که در اثر تجمع بیش از اندازه چربی در بافت کبد ایجاد می شود باعث اختلال در فعالیت طبیعی آن شده و به دلیل سیر پیشرونده ای که تدریجا خواهد داشت در نهایت باعث نارسائی و یا سیروز کبدی می شود و بنابراین کبد چرب بیماری مهمی تلقی می شود.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بهداشت و درمان صنعت نفت فارس، با هدف ارتقاء آگاهی کارکنان و خانواده بهداشت و درمان صنعت نفت فارس، کلاس آموزشی با عنوان " کبد چرب" با مدرسی دکتر مهردخت حاج حسینی؛ مشاور تغذیه این مرکز، برگزار شد.
دکتر حاج حسینی در این دوره آموزشی، گفت: کبد چرب شایعترین مشکل کبدی در دنیاست و یک چهارم جمعیت جهان(حدود 2 میلیارد نفر درسراسر دنیا) کبد چرب دارند و سه چهارم بیماران دیابتی نوع دو کبد چرب دارند.
وی در خصوص علت عمده کبد چرب، عنوان کرد: مصرف برخی داروها، پیامد برخی بیماری ها، چاقی (به ویژه چاقی شکمی که نقش مهمی در افزایش خطر ابتلا به کبد چرب دارد، پرخوری، مصرف زیاد شیرینی ها، عدم تحرک وفعالیت های بدنی، افزایش چربی های خون به خصوص تریگلیسیریدها و مصرف الکل( کبد چرب الکلی) عوامل عمده بیماری کبد چرب می باشند.
درمان کبد چرب
مشاور تغذیه بهداشت و درمان صنعت نفت فارس از درمان کبد چرب گفت و ابراز کرد: تاکنون هیچ دارویی نتوانسته کبد چرب را درمان کند هرچند با توجه به شیوع فراوان این مشکل کبدی در دنیا پژوهش های دامنه داری در سرتاسر جهان در دست انجام است و امید می رود طی 3-5 سال آینده داروهای اثر بخشی برای درمان کبد چرب به بازار داروئی معرفی شود, ولی تاکنون هیچ داروی گیاهی و یا شیمیایی مدرن و غیر مدرن برای درمان کبد چرب وجود ندارد .
حاج حسینی در رابطه با تاثیر گیاه خارمریم و داروهای حاوی آن توضیح داد و افزود: در مورد ترکیبات موجود در گیاه خارمریم ( MILK THISTLE)شایعات زیادی وجود دارد، البته درمتون قدیمی ادعا شده مصرف این ماده برای کبد و کیسه صفرا مفید است وامروزه قرص ها ومکمل های حاوی ترکیبات گیاه خارمریم به وفور برای بیماران کبد چرب تجویز می شوند.
وی اضافه کرد: درباره گیاه خارمریم و داروهای حاوی آن مقالات چندی به چاپ رسید، آخرین و معتبرترین مقاله (مرور سیستماتیک و متا آنالیز حاوی داده های 8 کارآزمایی تصادفی شده )در مارچ 2021در مجله NUTRITION با ایمپکت فاکتور 4.01 ، نشان داده است این گیاه؛ تاثیری بر وزن افراد ندارد، آنزیم های کبدی عمدتا( ALT) را می تواند کاهش دهد ، اما اصلا مشخص نیست که چربی کبد یا فیبروز کبد را هم کاهش میدهد یا احیانا آنها را افزایش می دهد، همچنین در این مقاله به ضعیف بودن مطالعاتی که تاکنون درباره خار مریم و محصولات داروئی ان انجام شده اشاره شده و پزشکان و بیماران را به احتیاط در قضاوت درباره اثر بخشی آن فراخوانده است.
درمان های حمایتی برای کبد چرب
وی در خصوص درمان های حمایتی برای کبد چرب، اظهار داشت: اگرچه درمان اختصاصی برای کبد چرب وجود ندارد اما درمان های حمایتی پیشنهاد شده شامل تغییر شیوه زندگی است که می تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری و حتی در برخی موارد سیر بیماری را معکوس نمود .
مشاور تغذیه بهداشت و درمان صنعت نفت فارس درباره تغییر شیوه زندگی، گفت: کنترل بیماری های زمینه ای ازقبیل چربی های خون، دیابت و ...،کاهش وزن ، قطع نمودن داروهای ایجاد کننده( قطعا با نظر پزشک معالج و نه به طورخودسرانه)، پرهیز ازمصرف بیش از حد قند و چربی ها، پرهیز از پرخوری، ورزش و فعالیت های بدنی و قطع مصرف نوشیدنی های ، بهترین روش ها برای تغییر سبک زندگی در درمان کبد چرب است.
کنترل بیماری های زمینه ای متابولیک و کاهش وزن
حاج حسینی با بیان اینکه،کنترل دیابت و چربی های خون در بیماران مبتلا به کبد چرب نقش کمک کننده ای در بهبود این بیماری دارد، گفت: از آنجا که چاقی عامل مهمی در کبد چرب هست و اکثر بیماران مبتلا به کبد چرب غیر الکلی چاق هستند پس تنها مداخله اثر بخش و مهمترین درمان کبد چرب که اثر آن در مطالعات متعدد به اثبات رسیده و حتی با کاهش فیبروز کبد همراه بوده است، کاهش وزن بدن است.
ورزش و فعالیت بدنی منظم
وی در بخش دیگر سخنانش، اعلام کرد: فعالیت بدنی منظم حداقل 30-60 دقیقه روزانه به شکل هوازی و با شدت متوسط توصیه می شود .
حاج حسینی افزود: باید توجه کرد در مبتلایان به کبد چرب، فعالیت بدنی شدید و کاهش وزن شدید و ناگهانی خطرناک بوده و می تواند سیر بهبودی کبد را معکوس نماید.
مشاور تغذیه بهداشت و درمان صنعت نفت فارس، اضافه کرد: مصرف برخی چاشنی ها وادویه ها (دارچین ، زنجبیل و آویشن و بخصوص زردچوبه)(مصرف این ادویه ها به عنوان دمنوش و دمکرده و به شکل افراطی توصیه نمیشود)، مصرف روزانه قهوه بدون قند وشکربرای مبتلایان به کبد چرب پیشنهاد میشود( از مصرف همزمان ترکیبات حاوی خامه خودداری گردد)، استفاده از نان و غلات سبوس دار، کاهش مصرف چربی به ویژه چربی های جامد و حیوانی و جایگزین نمودن روغن زیتون در برنامه غذایی روزانه ،کاهش مصرف خامه ،کره و انواع دنبه وچربی حیوانی ، محدود کردن مصرف کیک، شیرینی ، شکلات و قندهای ساده ، مصرف متعادل میوه ها و مصرف فراوان منابع فیبرها شامل سبزیجات تازه و حبوبات؛ توصیه های غذایی مناسب در بیماران مبتلا به کبد چرب می باشد.
وی گفت: از مصرف مواد غذایی حاوی رنگ های مصنوعی و نگهدارنده هایی که در غذاهای صنعتی و آماده استفاده می شوند، پرهیز ازمصرف تنقلات و غذاهای فرآوری شده و صنعتی(سوسیس، کالباس، کمپوت و کنسرو)، پرهیز از مصرف مواد غذایی و برنج های حاوی ارسنیک بالا ، پرهیز از زیاده روی در مصرف برخی داروها (بخصوص مسکن ها ؛ انتی بیوتیک ها) و پرهیز ازمصرف الکل (مصرف الکل عملکرد طبیعی کبد را دچار اختلال میکند و جدا باید پرهیزشود)، برای محافظت هرچه بیشترکبد، پیشنهاد می شود.
تاثیر اعمال جراحی چاقی در بهبود کبد چرب
حاج حسینی بیان کرد: اعمال جراحی زیبایی شامل برداشتن چربی دور شکم( لیپوساکشن ،لیپوماتیک وپیکرتراشی) هیچ کدام دربهبود کبد چرب تاثیرندارد .
عمل پیوند کبد ثمره مصرف بی‌رویه دمنوش‌های لاغری
این مشاوره تغذیه در بهداشت و درمان صنعت نفت فارس، از خطر مصرف بی رویه دمنوش های لاغری گفت و اظهار کرد: دمنوش‌های لاغری سموم گران‌قیمتی هستند که پیوند کبد یکی ازعوارض مصرف آنهاست، مصرف دمنوش‌های لاغری و داروهای گیاهی لاغری به غیر از ایجاد نارسایی اندام‌ها برای فرد، از نظر اقتصادی نیز آسیب‌زا است، چرا که اغلب از نرخ گزافی هم برخوردار هستند و به دلیل مضراتی که به همراه دارند نمی‌توان به آنها عنوان دارو نیز اطلاق کرد.
به گفته وی، بر خلاف ادعاهای طب سنتی آب یخ دشمن کبد نیست، هر چند نوشیدن آب سرد برای دندان توصیه نمی شود ولی آب یخ عامل ایجاد کبد چرب نیز نمی باشد.