تغذیه تکمیلی شیرخواران

 به گزارش واحد روابط عمومی و اطلاع رسانی بهداشت و درمان صنعت نفت فارس و هرمزگان ، بنفشه زندی لک در گفتگو با خبرنگار این واحد از تغذیه تکمیلی شیرخواران گفت و عنوان کرد: غذای کمکی برای شیرخوار باید پس از 6 ماهگی شروع شود، چرا که بعد از 6ماهگی نیازهای غذایی شیرخوار به تنهایی با شیر برآورده نمی‌شود و لازم است علاوه بر شیر مادر، تغذیه کودک با غذاهای نیمه جامد نیز شروع شود.

وی گفت: تغذیه تکمیلی علاوه بر تامین انرژی ، دوران بسیار حساسی برای ایجاد عادات صحیح غذایی و استفاده از غذای سفره خانواده است.

 کارشناس مامایی بهداشت و درمان صنعت نفت فارس ، شروع تغذیه تکمیلی پیش از 6 ماهگی را نادرست عنوان کرد و گفت: به دلیل آماده نبودن دستگاه گوارش شیرخوار برای پذیرش غذاهای دیگر غیر از شیر، این اقدام نادرستی است ؛ چون دستگاه گوارش کودک هنوز تکامل نیافته و با کوچکترین آلودگی به علت عدم رعایت بهداشت امکان ابتلا به عفونت‌ها از جمله اسهال افزایش می‌یابد و باعث کاهش یا توقف رشد شیرخوار می‌شود.

زندی لک افزود: از طرف دیگر شروع زودرس تغذیه تکمیلی سبب کاهش مدت زمان مکیدن پستان مادر می‌شود و ممکن است غذای کمکی در مقایسه با شیر مادر، انرژی و مواد مغذی کمتری به کودک برساند که موجب اختلال رشد کودک و در نهایت سوءتغذیه او می‌شود ؛ همچنین زود شروع کردن تغذیه تکمیلی احتمال بروز حساسیت به بعضی از مواد غذایی را در کودک افزایش می‌دهد.

به گفته این کارشناس مامایی ، بهترین سن شروع غذای کمکی بعد از پایان ماه ششم زندگی است. البته‌ این به آن معنی نیست که باید دفعات شیردهی را کم کرد، بلکه باید مادر ترغیب شود هر زمان که کودک تمایل دارد شیر خود را به او بدهد و براساس سن کودک چند نوبت نیز غذای کمکی بعد از شیر مادر به او داده شود.

زندی لک بر این باور است که اگر غذای کمکی دیر شروع شود کودک تمایل خود را به خوردن غذاهای دیگر و امتحان کردن مزه و طعم‌های جدید از دست می‌دهد ؛ تکامل عمل جویدن به تعویق می‌افتد و کودک غذای دیگری جز شیر مادر و یا مایعات را نمی‌خورد که‌ این خود منجر به کم غذایی، اختلال رشد و سوء تغذیه می‌شود.

وی به تشریح اصول کلی که باید در مورد تغذیه تکمیلی رعایت شوند پرداخت و ابراز کرد: مواد غذایی باید از نظر مقدار و نوع به تدریج به غذای شیرخوار اضافه شود ، ابتدا از یک نوع غذای ساده شروع و به تدریج مخلوطی از چند نوع غذا داده شود ، از مقدار کم شروع و به تدریج بر مقدار آن افزوده شود  ، بین اضافه کردن مواد غذایی مختلف حدود 7ـ5 روز فاصله لازم است ؛ زیرا شیرخوار باید به یک نوع غذا عادت کند و بعد غذای جدید اضافه شود ، اضافه کردن یک به یک مواد سبب می‌شود اگر کودک ناسازگاری به یک ماده غذایی داشته باشد شناخته شود و بتوان آن را از غذا حذف کرد ؛ همچنین دستگاه گوارش کودک فرصت پیدا کند تا به غذا عادت کند ، ابتدا باید غذا رقیق تهیه شود به طوری که غلظت آن کمی‌بیشتر از شیر مادر باشد. سپس به تدریج بر غلظت آن افزوده شود. سفت کردن تدریجی غذا سبب یاد گرفتن عمل جویدن می‌شود  و اگر در شروع غذای تکمیلی، شیرخوار به غذای خاصی بی‌میل بود، نباید در خوردن آن پافشاری کرد و می‌توان یک تا دو هفته آن غذا را حذف و سپس دوباره به او داد.

 تغذیه شیرخوار

کارشناس مامایی بهداشت و درمان صنعت نفت فارس در ادامه اضافه کرد: کودک در ابتدا در مرحله نوزادی از شیر مادر تغذیه می‌کند و با بزرگ‌تر شدن او مواد خوراکی دیگر نیز به فهرست غذایی او اضافه می‌شود تا زمانی که او هم مانند دیگر افراد خانواده تغذیه کند.

زندی لک توضیح داد: شروع غذای کمکی از 6 ماه به بعد است که با فرنی آغاز می‌شود و طرز تهیه آن را در طرز تهیه فرنی  می‌توانید ببینید، بعد از فرنی، تغذیه کمکی کودک حریره بادام و پوره سیب زمینی و … است. کم کم تا یک سالگی، تنوع غذایی باعث رشد قوه چشایی کودک و کشف رنگها و مزه‌ها و بوهای مختلف توسط او می‌شود. با این کار کودک قدرت انتخاب پیدا می‌کند و این مرحله از رشد، اهمیت بسیار زیادی دارد.

این کارشناس در بهداشت و درمان صنعت نفت فارس تصریح کرد: از پایان شش ماهگی و همزمان با شروع غذای کمکی تا پایان 12 ماهگی، غذای اصلی شیرخوار هنوز شیر مادر است. لذا تغذیه با شیر مادر به طور مکرر و برحسب تقاضا و تمایل شیرخوار در تمام مدت شب و روز به ویژه قبل از هر وعده غذای کمکی باید مورد توجه قرار گیرد.

وی تاکید کرد: از دادن مواد غذایی زیر تا یک سالگی باید اجتناب کرد، چون گروهی ایجاد حساسیت می‌کنند، برخی باعث خفگی شیرخوار شده و تعدادی نیز نظیر : مواد غذایی که ممکن است در شیرخوار زیر یک سال ایجاد حساسیت کنند ،  مواد غذایی که در دوره شیرخوارگی مجاز نیست و ممکن است باعث خفگی شیرخوار شود و مواد غذایی که ممکن است مشکلات دیگری ایجاد کنند ؛ مشکلات دیگری به وجود می‌آورند.

به گفته وی ، به طور کلی تا یک سالگی، عسل غیرپاستوریزه،  ‌شیر پاستوریزه، پنیر، سفیده تخم مرغ، شکلات، میگو، فلفل و ادویه‌جات، ترشی‌ها، نمک، نوشابه‌های گازدار، آب میوه‌های صنعتی و از میوه‌ها، خربزه، کیوی، انواع توت (توت سفید، توت فرنگی، تمشک)، آلبالو، گیلاس و یا از حبوبات، لپه و نخود، همچنین از گروه سبزی‌ها، اسفناج و کلم توصیه نمیشود.